PROJEKT REKONSTRUKCJI ŚREDNIOWIECZNEJ WIEŻY OBRONNEJ I ZESPOŁU ZABUDOWAŃ W STOŁPIU
Projekt: 2011
Inwestor: Urząd Gminy Chełm
Kubatura inwestycji: 673,54 m3
Wartość inwestycji: 1 872 400,00 zł
Ochrona konserwatorska: obiekt wpisany do rejestru zabytków
Celem projektu jest remont konserwatorski wieży, budowa schodów wewnętrznych oraz budowa więźby dachowej. Planowane jest także osadzenie w oryginalnych otworach drewnianych balkonów oraz ganku na ostatniej kondygnacji wieży. Projekt obejmuje również zagospodarowanie i aranżację terenu wokół wieży, w tym m.in. budowę drewnianych ścian dziedzińca o konstrukcji łątkowo-sumikowej wraz z biegnącymi wzdłuż nich czterema kładkami. Rekonstrukcja poszczególnych elementów założenia powstała w nawiązaniu do analogicznych obiektów, a także na podstawie przeprowadzonych badań architektonicznych oraz archeologicznych.
Dokładna historia i funkcja obiektu nie są znane. Powstanie wieży datuje się na X-XII wiek. Mogła ona pełnić funkcje militarne lub sakralne i pierwotnie była częścią większej budowli. W XVII wieku chełmski biskup Jakub Susza opisał wieżę jako starożytne miejsce kultu słowiańskiego. W późniejszych okresach otoczenie wieży ulegało zmianie m.in. poprzez wykonanie nasypu ziemnego, przebudowę nawierzchni dziedzińca czy budowę drewnianej konstrukcji bramnej. Zespół został uszkodzony w latach 30. XIX wieku podczas budowy drogi Chełm-Lublin. Od XIX wieku przy obiekcie prowadzono prace badawcze, a po II wojnie światowej dokonano prac naprawczych i zabezpieczających (odbudowa murów ostatniej kondygnacji, zabezpieczenie ścian wieży żelaznymi ściągami).
